Árangur við úrvinnslu heimilisofbeldis hefur tekið stakkaskiptum eftir að lögreglan á Suðurnesjum hóf samstarf við félagsþjónustur sveitarfélaganna á Suðurnesjum, m.a. í Reykjanesbæ. Hlutfall mála þar sem rannsókn var hætt fækkaði úr 94% árið 2010 í 3% árið 2015. Það sem m.a. þótti til bóta var að geta leitað til annarra einstaklinga en lögreglu, þó markmið allra sé það sama, að uppræta heimilisofbeldi. Þar skiptir ekki síður máli óeinkennisklætt starfsfólk. Félagsþjónustur sveitarfélaganna komu að 42 málum af 62 árið 2015.

Að sögn Lögreglunnar á Suðurnesjum hefur góður árangur náðst í úrvinnslu heimilisofbeldis á Suðurnesjum á undanförnum árum. Vísbendingar þar af lútandi séu t.d. upplýsingar frá Kvennaafhvarfinu um að þangað hafi leitað færri konur og börn frá Suðurnesjum eftir að breytt verklag var tekið upp. Þá hafi fleiri karlar af Suðurnesjum leitað aðstoðar hjá Körlum til ábyrgðar (nú Heimilisfriður) en áður. 

Málum þar sem rannsókn er hætt snarfækkar

Mál fá nú meiri framgang innan réttarvörslukerfisins nú en áður og hafa 28 dómar fallið í heimilisofbeldismálum á Suðurnesjum á árunum 2011-2014. „Árið 2010 var rannsókn hætt í 17 af þeim 18 málum sem komu til rannsóknar hjá lögreglu, strax hjá rannsóknardeild. Þetta eru 94% málanna. Árið 2015 var þetta hlutfall komið í 2 mál eða 3% af þeim 62 málum sem komu upp það ár,“ segja Skúli Jónsson og Jóhannes Jensson hjá Lögreglunni á Suðurnesjum.

Nokkrar sveiflur hafa verið í málafjölda undanfarin ár og má nefna ýmsar hugsanlegar ástæður fyrir því, svo sem betri skráningu hjá lögreglu og aukinnar tiltrúar almennings á verklaginu. Um 8% þeirra heimilisofbeldismála sem koma til kasta lögreglu á landinu eiga sér stað á Suðurnesjum en íbúafjöldinn er um 7% af heildaríbúafjöldanum. Að sögn Skúla og Jóhannesar er umdæmi lögreglunnar á Suðurnesjum með hæsta hlutfall þessara mála utan höfuðborgarsvæðisins.

„Verklagið hjá okkur gengur út á „að halda glugganum opnum“ eins lengi og þörf krefur. Það þýðir að lögregla, barnaverndar- og félagsmálayfirvöld komi að málum, afli eins mikilla upplýsinga og unnt er, bjóði stuðning og kynni bæði brotaþolum og gerendum þau úrræði sem eru í boði, strax í upphafi máls. Þá er málum fylgt eftir, annars vegar með sambandi félagsþjónustu við brotaþola innan þriggja daga frá atburði og síðan með heimsókn lögreglu og félagsþjónustu að jafnaði innan viku frá atburði. Þessi aðferðafræði hefur almennt mælst vel fyrir hjá brotaþolum sem telja sig fá meiri stuðning og ráðgjöf en áður.“

Meðferðarúrræðið Trappan

María Gunnarsdóttir forstöðumaður barnaverndar í Reykjanesbæ segir að markmiðið með verkefninu sé að gefa út skýr skilaboð til íbúa um að ofbeldi á heimilum verði ekki liðið. „Það er gert með því að lögreglan á Suðurnesjum leggur sérstaka áherslu á rannsókn heimilisofbeldismála og félagsþjónustur sveitarfélaganna á Suðurnesjum setja það í forgrunn að bæta þjónustu við þolendur og gerendur í heimilisofbeldismálum.“ Um leið og lögreglan fær tilkynningu um heimilisofbeldi kemur starfsfólk félagsþjónustu viðkomandi svæðis að málinu.

Vorið 2015 kom sænski félagsráðgjafinn Inger Ekbom með námskeið til Reykjanesbæjar fyrir fagfólk sem vinnur með börnum sem búa við eða hafa búið við heimilisofbeldi. Ekbom er höfundur meðferðarúrræðisins Trappan, sem gengur út á þrepaskiptingu við meðferð þolanda allt frá fjögurra ára aldri. „Í fyrsta þrepi er lögð áhersla á tengslamyndun við barnið svo það finni sig öruggt í að greina frá erfiðri lífsreynslu. Í öðru þrepi er lögð áhersla á uppbyggingu þar sem barnið vinnur úr lífsreynslu sinni og í því þriðja er unnið með þekkinguna á margvíslegan hátt og framtíðin rædd,“ segir María.

Á vef Reykjanesbæjar er tengill í bækling um heimilisofbeldi á íslensku, ensku og pólsku sem gefinn var út af félagsþjónustu sveitarfélaganna á Suðurnesjum, Velferðarvaktarinnar og Velferðarráðuneytisins í kjölfar samstarfsins. Með því að smella á þennan tengil má lesa bæklinginn